Prof. Dr. Ali Arslan

Dünya tarihini kavramak için salgınların göz ardı edilmemesi gerektiğini son yaşadıklarımız bize açık şekilde göstermektedir. Bu konuyu daha iyi kavramak için, en azından, büyük salgınların insanlık tarihinde yaşanan dönüşümlerdeki rolünü incelemenin zaruri olduğu ortadadır. Tarihî dönüşümlere neden olan salgınların beşerî, sıhhi, iktisadi, sosyal ve kültürel alanlara etkilerinin tek tek ele alınmasının kurumsal ve büyük işbirliği gerektirdiğini de belirtmemiz gerekmektedir. Bu tarihî tecrübelerin, 2020’de yaşadığımız Koronavirüsü/Kovid 19’u değerlendirmede katkı yapması muhtemeldir. Bu zaviyeden hareketle, eserimizin ilk bölümünde büyük salgınların tarihî dönüşümlere etkisini, ikinci bölümde ise koronavirüsü kimlerin bir kart olarak kullanabileceği ve nelere yol açabileceği konusunda bir analize yer verdik. Bu çalışmamızla dikkat çekmek istediğimiz diğer bir konu da tarihin oluşmasındaki faktörler arasına salgın hastalıkların dâhil edilmesinin elzem olup olmadığıdır. Tarihin meydana gelmesinde en küçük bireyden en büyük örgütlü topluluklara kadar hepsinin bir şekilde rolleri vardır. Tarihî galibiyetlerde, kültürel ve içtimai bütünlüğün büyük etkisi olduğu gibi, stratejik nitelikli devletlerin ve kısmen de olsa kahramanların rolleri bulunmaktadır. İnsanlık tarihinde meydana gelen dönüşümlerde; iklim değişikliklerinin, iktisadi mecburiyetlerin, göçlerin, dinî ve kültürel taleplerin, emperyalist düşüncelerin yanında salgın hastalıkların ne kadar bir payı vardır? Eğer salgın hastalıklar tarihî dönüşümlerde büyük öneme sahipse o zaman tarih yazımında devamlı olarak salgın hastalıklar faktörünü de dikkate almak mecburiyeti hâsıl olacaktır.